Groene uitvaart: iets voor jou?
We kunnen er niet meer om heen: onze aarde warmt langzaam maar zeker op. Ook de uitvaartsector zal naar de toekomst toe zijn ecologische duit in het zakje willen doen.
Er zijn wettelijk nog geen alternatieven voor cremeren of begraven in België. Toch kan je milieubewust omgaan met uitvaartkeuzes op andere manieren. Wat dacht je bijvoorbeeld van een opbaring in katoenen of linnen kledij zonder juwelen? Of een koffietafel met vegetarische opties?
In dit dossier gaan we dieper in op ecologisch verantwoorde varianten. Informeer je zeker goed bij je lokale uitvaartondernemer om te weten wat er kan rond jouw wensen.
Rouwdrukwerk op gerecycleerd papier
Het overlijden van een dierbare wordt over het algemeen aangekondigd met een rouwbrief. Bovendien wordt deze brief meestal op kwaliteitspapier gedrukt, omdat dit mooier oogt.
Waarom geen gebruik maken van gerecycleerd papier? Het is beter voor het milieu en je ziet het verschil met gewoon papier bijna niet. Je kan ook geen rouwbrieven meer sturen en je rouwberichten online plaatsen of via e-mail versturen. Als mensen online condoleren, worden er ook geen papieren condoleancekaarten meer gemaakt en gedrukt.
Bloemen: vervuilender dan je denkt
Bloemen zijn jammer genoeg niet milieuvriendelijk. Denk maar aan de chemische bestrijdingsmiddelen die gebruikt worden tijdens het groeiproces. Ook de CO²-uitstoot die bij het transport in vervuilende vrachtwagens vrijkomt, is niet te onderschatten. Om nog maar te zwijgen over de serres die dag en nacht verwarmd moeten worden.
Daarom gebruiken veel bloementelers nu al minder milieuverontreinigende stoffen. Vooral in Nederland, hét bloemenland bij uitstek, staan ze hierin al een heel pak verder. Gelukkig komt een groot deel van de bloemen die gebruikt worden op onze begraafplaatsen uit Nederland en vind je in België meer en meer bloemisten die lokale bloemen aanbieden op het ritme van de seizoenen.
Milieuvriendelijke leveranciers kan je herkennen aan een bepaald keurmerk. Zo weet je zeker dat je duurzame bloemen op het graf of bij het columbarium plaatst.
Ecologische doodskisten
Meer en meer bedrijven ontwikkelen milieuvriendelijke uitvaartkisten. Er bestaan vandaag zelfs doodskisten die volledig bestaan uit natuurlijke materialen en die bij een teraardebestelling (begrafenis) geen grondvervuiling veroorzaken.
Veel Belgische crematoria laten deze groene varianten echter nog niet toe. Informeer dus steeds bij je begrafenisondernemer welk type kist toegelaten is. Want ja, ook bij een crematie is een kist of plank verplicht.
| Kist | Samenstelling |
|---|---|
 Eco-kist |
|
 Rieten kist
|
|
 Bananenblad |
|
 Mycelium kist |
|
 Lijkwade |
|
Biologisch afbreekbare urn
|
|
3D-geprinte urn |
|
Milieuvriendelijk rouwvervoer
Het vervoer van de overledene is zonder twijfel één van de zwaarst vervuilende factoren van een uitvaart. Dit omdat de begrafenisondernemer in kwestie meestal gebruik maakt van een rouwwagen om het stoffelijk overschot naar de begraafplaats te brengen met een grote uitstoot van CO² tot gevolg. Het Vlaams decreet schrijft voor dat het vervoer moet plaatsvinden met een vervoermiddel dat speciaal hiertoe uitgerust is, zoals een lijkwagen.
Zijn er alternatieven? Jazeker!
- Rouwkoets
- Doodskistenbakfiets
- Rouwbus
Het belangrijkste is dat het vervoer op een ‘passende wijze’ gebeurt.
Daarnaast komen de nabestaanden, familieleden en vrienden vaak met de auto naar de afscheidsceremonie. Ook dat is niet echt bevorderlijk voor ons milieu.
Natuurbegraafplaatsen in België
Natuurbegraafplekken zijn bedoeld voor mensen die via hun laatste rustplaats helemaal op willen gaan in de natuur. Het gaat om een zone in het bos of in de natuur die door de gemeente werd ingericht voor asverstrooiing of voor het begraven van biologisch afbreekbare urnen.
Om de natuur zo weinig mogelijk te belasten, mag er op een natuurbegraafplaats geen grafmonument worden geplaatst en ook geen rouwkransen, bloempotten of vazen. Bekijk de natuurbegraafplekken in Vlaanderen.
Een laatste rustplaats op een natuurbegraafplek kan enkel op voorwaarde dat de overledene dat via een wilsbeschikking schriftelijk had bepaald of op verzoek van de nabestaanden.
Alternatieven voor begraven of cremeren
In België zijn alleen begraving en crematie toegestaan. Nieuwe uitvaarttechnieken en -methoden worden wel onderzocht. Wat zijn deze alternatieven? En worden ze weldra mogelijk in ons land?
Resomatie
Bekijk de instructievideo over BIO-crematie.Humusatie: één worden met de natuur
Naast resomatie is er een tweede manier van groen begraven: humusatie. Ook deze techniek is niet toegelaten in België. Humusatie is een gecontroleerd proces, waarbij het lichaam van de dierbare overledene langzaam verteert. De 1,5 kubieke meter vruchtbare compost kan gebruikt worden voor het planten van een boom in een herinneringsbos.
In verschillende landen wordt er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van humusatie.
Cryomatie: bevries het lichaam tot poeder
Cryomeren, tot slot, is het vriesdrogen van overleden personen, zodat er niets meer overblijft dan een poeder. Cryomeren is uitgevonden door het Zweedse bedrijf Promessa Organic, maar is nog nergens ter wereld toegestaan.
Het cryomeren lijkt dus een aardig groen alternatief. Het zou minder vervuilend zijn dan crematie, omdat het veel minder grondstoffen verbruikt. Al heb je er wel heel wat energie voor nodig in de vorm van elektriciteit.